Hamsun

Laten we ook wat Noorse cultuur aan deze blog toevoegen. In verband met de uitreiking van de jaarlijkse noord-noorse architectuurprijs en de jaarvergadering van de architectuur-vereniging (waar Erik het afgelopen jaar in het bestuur heeft gezeten) waren we vrijdagavond bij een lezing over het Hamsun-senter, dat in augustus geopend zal worden.

Knut Hamsun (1859-1952) is één van de meest bekende Noorse schrijvers en won in 1920 de Nobelprijs voor de literatuur. Zijn boeken spelen zich af in Noord Noorwegen, grotendeels rond het einde van de 19e eeuw, toen deze regio nog véél onbevolkter en desolater was dan nu, en waar alleen boeren en vissers konden overleven.

Om een gevoel te krijgen voor Noord Noorwegen zou je een boek, of het liefst een paar boeken van Hamsun gelezen moeten hebben (en dat ga ik snel doen!). Bij ons staan er een aantal in de kast; Erik heeft ze namelijk wél gelezen.

In ieder geval was die Hamsun een controversieel man. Nadat hij al bekend was geworden als groot schrijver en de Nobelprijs had gewonnen, kwam men er tijdens de tweede wereldoorlog achter dat hij collaboreerde met de Nazi's. Om een lang verhaal kort te maken is er een grote discussie geweest na de tweede wereldoorlog over zijn 'psychische tekortkomingen', zodat hij - en zijn werk - geëerd konden blijven.

Dat hij nog steeds een belangrijke rol speelt in Noorwegen valt op te merken aan de aandacht die besteed wordt aan Hamsuns 150e geboortejaar. Wij zijn begin dit jaar naar een prachtig toneelstuk geweest dat gebaseerd is op zijn boek Pan. Maar er is veel meer aandacht voor die man. Op 4 augustus dit jaar wordt er een Hamsunsenter geopend in zijn geboorteplaatsje Hamarøy (naast de Lofoten op het vasteland). Dit wordt een flink museum in een gemeente met minder dan 2000 inwoners.

De eerste ideeen voor een Hamsunsenter waren er 14 jaar geleden al, en toen heeft Steven Holl, een nu wereldberoemde architect, een ontwerp gemaakt voor het centrum. Vrijdagavond was er een Noorse architect in Tromsø die 14 jaar geleden voor Steven Holl werkte in de VS, en daarna terug is gekeerd naar Noorwegen en een grote rol bleef spelen het proces rond dit Hamsunsenter. Het ontwerp voor het museum is in die 14 jaar zo goed als onveranderd gebleven en het gebouw zal er zo uit komen te zien:

te gek toch?!

Hoewel ik al het een en ander gehoord had over dit museum, vond ik de avond indrukwekkend. Deze architect vertelde prachtig over hoe het gebouw een verhaal vertelt over - in dit geval - een auteur, zijn thema's en boeken, en de omgeving waarin hij ze geschreven heeft. Ik ben heel benieuwd hoe dit in het echt zal zijn en geloof dat we dit jaar nog wel een keer in Hamarøy komen.